Huyện Vĩnh Lợi, thuộc tỉnh Bạc Liêu, là một trong những khu vực đặc trưng của nền nông nghiệp Việt Nam, nổi tiếng với trồng lúa, rau màu, nuôi tôm và chăn nuôi gia súc gia cầm. Với những tiềm năng và lợi thế địa lý này, ngành nông nghiệp huyện Vĩnh Lợi đã chuyển đổi mô hình sản xuất sang hướng phát triển nông nghiệp hữu cơ. Qua đó, nhiều ưu tiên đầu tư đã được dành cho nông nghiệp hữu cơ nhằm tăng giá trị sản phẩm và đáp ứng nhu cầu thị trường ngày càng cao. Một trong những thành công đáng kể của huyện là mô hình trồng lúa đặc sản Tài nguyên với diện tích 30 ha, cho thấy cam kết của ngành nông nghiệp Vĩnh Lợi trong việc đưa nông nghiệp hữu cơ trở thành xu hướng phát triển bền vững trên địa bàn.
Trong nỗ lực nâng cao giá trị sản phẩm và đáp ứng nhu cầu thị trường ngày càng cao, huyện Vĩnh Lợi đã tập trung phát triển nông nghiệp hữu cơ. Ngoài mô hình trồng lúa đặc sản Tài nguyên, huyện cũng đang phát triển vùng sản xuất rau an toàn theo hướng hữu cơ tại xã Hưng Hội. Mặc dù mô hình này đã cho kết quả khả quan nhưng dịch bệnh Covid-19 đã khiến cho khâu bao tiêu sản phẩm gặp khó khăn. Tuy nhiên, với quyết định phê duyệt Đề án phát triển nông nghiệp hữu cơ giai đoạn 2020 – 2030, huyện Vĩnh Lợi đang quan tâm đến chuyển dần sang sản xuất nông nghiệp an toàn và hữu cơ để phù hợp với xu hướng phát triển sản xuất nông nghiệp trong tương lai.
Ngành nông nghiệp huyện đã chỉ đạo đẩy mạnh và quan tâm đầu tư phát triển nông nghiệp hữu cơ trên cơ sở các nội dung được lồng ghép tại nghị quyết về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 – 2025, Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp huyện giai đoạn 2021 – 2025 và Đề án phát triển hợp tác xã giai đoạn 2021 – 2025.
Đến cuối năm 2022, Vĩnh Lợi đã hình thành và duy trì được các mô hình sản xuất nông nghiệp an toàn, hữu cơ và theo hướng hữu cơ ở quy mô nhỏ theo nhu cầu thị trường như: Mô hình trồng dưa lưới trong nhà màng ở xã Long Thạnh, mô hình trồng rau sạch trong nhà màng ở xã Vĩnh Hưng A, mô hình trồng táo trong nhà lưới ở thị trấn Châu Hưng, mô hình trồng hẹ an toàn theo hướng hữu cơ ở xã Hưng Thành, mô hình trồng ổi hướng hữu cơ ở xã Hưng Hội…
Để phát triển thành công và đưa các mô hình sản xuất nông nghiệp hữu cơ, theo hướng hữu cơ trở thành các vùng sản xuất với quy mô lớn, được chứng nhận đạt các quy chuẩn, liên kết chuỗi chặt chẽ, thích nghi tốt với thị trường tiêu thụ, Chủ tịch UBND huyện Vĩnh Lợi Trần Minh Hải đã định hướng một số giải pháp:
Thứ nhất, cần tập trung vào đầu tư kết cấu hạ tầng sản xuất để tạo điều kiện thuận lợi cho các đối tượng sản xuất chủ lực phát triển sản xuất nông nghiệp hữu cơ, kết hợp với sử dụng công nghệ cao. Đặc biệt, đối với sản xuất lúa, cần tập trung vào việc hoàn thiện hệ thống ô đê bao khép kín, đảm bảo tính khép kín và liên kết với trạm bơm điện. Đối với vùng nuôi tôm, cần đẩy mạnh đầu tư vào hệ thống điện và thủy lợi, đồng thời kêu gọi doanh nghiệp liên kết chuỗi sản xuất và tiêu thụ sản phẩm.
Thứ hai, cần đẩy nhanh tiến trình số hóa trong sản xuất nông nghiệp và truy xuất nguồn gốc sản phẩm chủ lực. Để đạt được điều này, huyện đang tập trung hỗ trợ để số hóa các cơ sở sản xuất, đồng thời hoàn thiện số hóa cho toàn bộ vùng sản xuất. Điều này là cần thiết để quản lý, kiểm soát và phát triển các mô hình sản xuất nông nghiệp hữu cơ, bền vững và phù hợp với nhu cầu của thị trường.
Thứ ba, quan tâm đầu tư và hỗ trợ phát triển các mô hình, sản phẩm tiềm năng để từng bước nâng cao về chất lượng, nâng cao giá trị và sản xuất theo hướng an toàn, hướng đến sản xuất hữu cơ. Cụ thể trong năm 2022, huyện đã phát triển sản phẩm hẹ (3ha) ở xã Hưng Thành đạt chuẩn OCOP; năm 2023 xây dựng sản phẩm ổi ở xã Hưng Hội đạt chuẩn OCOP….
Thứ tư, ở địa phương, việc phát triển hợp tác xã nông nghiệp được đặc biệt quan tâm và ưu tiên đầu tư (bằng cả nhân lực, kinh phí, công nghệ, hạ tầng…) để đẩy mạnh tiến trình cơ giới hóa, ứng dụng công nghệ mới, phát triển vùng nguyên liệu tập trung và đặc biệt là sản xuất theo hướng hữu cơ theo nhu cầu của thị trường. Việc đẩy mạnh hợp tác xã nông nghiệp sẽ giúp đảm bảo tạo ra một thành phần kinh tế đủ mạnh để đảm nhiệm các công việc trên, đồng thời cũng thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế địa phương.
Thứ năm, cần phải nhanh chóng thay đổi tư duy, bao gồm cả quản lý, điều hành, thực thi chính sách và trong sản xuất cho nông dân. Điều này đòi hỏi từ tư duy sản xuất nông nghiệp sang tư duy kinh tế nông nghiệp, hay nói cách khác, cả hệ thống chính trị và toàn thể người dân cần quan tâm đến sản xuất nông nghiệp theo hướng tập trung, bền vững, đáp ứng đúng nhu cầu thị trường thay vì chỉ tập trung vào số lượng và năng suất. Điều này đồng nghĩa với việc các quy hoạch, kế hoạch và chính sách nông nghiệp sẽ phải được xây dựng một cách cẩn trọng, có tính ứng dụng cao, phù hợp với tình hình sản xuất và thị trường nông sản.