Trong tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp trên toàn cầu, việc tiêm vắc xin Covid-19 là một việc nên thực hiện để bảo vệ bản thân, gia đình và toàn xã hội. Trong bài viết này chúng ta cùng tìm hiểu về những điều cần làm trước và sau khi tiêm vắc xin Covid-19.
Vắc xin Covid-19 là gì?
Vắc xin Covid-19 là chủng loại vắc xin phòng viêm đường hô hấp cấp, giúp ngăn ngừa vi rút Corona. Hiện nay, đã có rất nhiều đơn vị công bố sản xuất vacxin ngừa virus Corona thành công và cho hiệu quả khá tích cực.
Để nhanh chóng ngăn chặn sự lây lan của dịch COVID-19, bên cạnh các biện pháp phòng ngừa tích cực bao gồm: đeo khẩu trang, rửa tay bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn, giữ khoảng cách an toàn…, thì việc sử dụng vắc xin phòng ngừa chủ động càng ngày càng trở nên cấp bách tại từng quốc gia và toàn cầu.
Để tham gia tiêm vắc xin Covid-19 bạn cần lưu ý thực hiện nghiêm túc những việc nên, không nên trước và sau khi tiêm sau đây:
Các việc cần làm trước khi tiêm vắc xin Covid-19
- Chuẩn bị thông tin giấy tờ chứng minh được độ tuổi và công việc của mình, để chứng minh bạn đến lượt và quyền ưu tiên được tiêm vắc xin COVID. Khai báo các thông tin cá nhân trên ứng dụng Sổ sức khỏe điện tử khi có yêu cầu của cơ quan chức năng.
- Chuẩn bị các hồ sơ, giấy tờ liên quan sức khỏe của bạn. Nếu bạn đang tiềm ẩn một số bệnh tim mạch, đái tháo đường, bệnh thận mạn, béo phì, dị ứng thuốc…, cần xuất trình bằng chứng rằng bạn có bệnh lý đó và tư vấn bác sĩ trước khi tiêm.
- Đi tiêm đúng ngày, giờ hẹn và tuân thủ thực hiện 5K tại điểm tiêm chủng: Đến chính xác địa điểm và đúng giờ, tránh bị chậm trễ và ùn tắc trong đám đông. Điều này đặc biệt quan trọng khi các các địa điểm tiêm chủng mở ra hàng loạt. Bạn cần quan sát những người cùng đi tiêm, nhằm giữ khoảng cách tối thiểu theo khuyến cáo và thực hiện 5K.
- Bù đủ nước cho cơ thể: Nước không chỉ quan trọng đối với sức khỏe hằng ngày mà còn có thể kiểm soát hoặc thậm chí ngăn ngừa sự khó chịu do vắc xin COVID-19 gây ra.
- Mặc quần áo thích hợp: Mặc trang phục phù hợp để tiến hành tiêm chủng thuận lợi (dễ dàng tiếp cận vùng da ở phần trên cánh tay của bạn).
- Nên tiêm vào cánh tay không thuận: Phòng trường hợp bạn bị đau ở nơi tiêm và khó khăn khi cử động cánh tay. Cánh tay thuận giúp bạn có thể thực hiện được các hoạt động hằng ngày.
- Chủ động tìm hiểu rõ các thông tin về phản ứng phụ của vắc xin trước khi tiêm.
Một số hình ảnh của cán bộ Trung tâm Phân tích và Chứng nhận CLSP NN Hà Nội tham gia tiêm chủng vắc xin phòng Covid-19 tại quận Đống Đa – Hà Nội:
Các việc cần tránh trước khi tiêm vắc xin Covid-19
- Tránh dùng steroid trước tiêm: Các chuyên gia y tế khuyến cáo tránh dùng steroid một tuần trước khi tiêm chủng. Các steroide như prednisone và dexamethasone thường dùng trong điều trị viêm khớp dạng thấp và các bệnh lý tự miễn khác. Không nên dùng steroid một tuần trước, hiện tại và sau khi tiêm chủng, vì steroid ức chế mạnh quá trình viêm và có thể làm suy giảm miễn dịch của cơ thể, dẫn đến giảm đáp ứng đối với vắc xin Covid-19. Bạn cần thông báo về kế hoạch tiêm vắc xin Covid-19 cho bác sĩ điều trị bệnh của mình. Nếu đang sử dụng thuốc steroid, bác sĩ có thể kê toa những thuốc có tác dụng tương tự, nhưng không làm ức chế miễn dịch cơ thể.
- Không dùng thuốc giảm đau trước tiêm: Các chuyên gia khuyên không nên dùng các thuốc giảm đau không kê đơn như ibuprofen hay non-steroide ngay trước khi tiêm vắc xin Covid-19 vì chúng có thể làm giảm hiệu quả của vắc xin. Ibuprofen là một loại thuốc chống viêm, sẽ ngăn cản nỗ lực của vắc xin trong việc huấn luyện hệ thống miễn dịch của bạn phản ứng với virus bằng cách làm tăng tình trạng viêm trong cơ thể. Nếu có các phản ứng phụ sau khi tiêm như đau cánh tay, ớn lạnh và đau cơ…, đó là do hệ thống miễn dịch đang học cách tạo ra các kháng thể chống lại virus.
- Không uống rượu bia trước và vào ngày tiêm chủng: Không chỉ có vậy,trong thời kỳ đại dịch, các chuyên gia khuyến cáo tránh uống rượu bia để tối ưu hóa sức khỏe. Giữ sức khỏe tốt nhất giúp hệ thống miễn dịch của bạn ở trạng thái tốt nhất, giúp chống lại vi rút nếu bạn bị phơi nhiễm hoặc giúp tạo ra kháng thể chống lại vi rút khi bạn tiêm chủng.
Sau khi tiêm vắc xin Covid-19 cần chú ý gì?
1 – Theo dõi sức khỏe của bản thân sau khi tiêm
- Ở lại điểm tiêm chủng 30 phút sau khi tiêm để được cán bộ y tế theo dõi, phát hiện sớm các phản ứng sau tiêm.
- Khi về nhà hoặc nơi làm việc chủ động theo dõi sức khỏe bản thân trong vòng 3 tuần sau tiêm.
2 – Các triệu chứng sau khi tiêm vắc xin Covid-19
Bạn có thể gặp một số dấu hiệu thông thường sau tiêm vắc xin phòng Covid-19 như:
- Sốt
- Mệt mỏi
- Đau đầu
- Ớn lạnh
- Đau cơ
- Đau khớp, tăng cảm giác đau
- Ngứa
- Sưng, đỏ, đau tại chỗ tiêm
- Bồn chồn
- …
Đây là các phản ứng thông thường sau khi tiêm cho biết cơ thể bạn đang tạo ra miễn dịch phòng bệnh Covid-19.
3 – Các phản ứng nghiêm trọng sau tiêm vắc xin phòng Covid-19 là hiếm gặp
Dấu hiệu nghiêm trọng xuất hiện trong vài giờ hoặc ngày đầu sau khi tiêm vắc xin Covid-19:
- Ở miệng: tê quanh môi và/ hoặc lưỡi…
- Ở da: phát ban, mẩn đỏ, tím tái hoặc đỏ da…
- Ở họng: ngứa, căng cứng, tắc nghẹn, khản đặc…
- Đường tiêu hóa: nôn, tiêu chảy, đau quặn bụng…
- Đường hô hấp: thở dốc, thở khò khè, thở rít, khó thở, cảm giác nghẹt thở, ho…
- Toàn thân: mạch yếu, chóng mặt, choáng/xây xẩm, cảm giác muốn ngã…
4 – Các dấu hiệu thông thường diễn biến nặng lên cần lưu ý:
- Sốt cao cao hơn hoặc bằng 39 độ C
- Sưng đỏ lan rộng tại chỗ tiêm
- Tăng huyết áp hoặc tụt huyết áp hoặc kẹt huyết áp
- Đau cơ dữ dội…
Sau khi tiêm vắc xin phòng Covid-19, nếu bạn gặp phải những dấu hiệu nghiêm trọng hoặc bất thường nêu trên, hãy đến ngay cơ sở y tế để được khám, chẩn đoán và xử lý kịp thời.
Hiện nay, có nhiều loại vắc xin Covid-19, một số người có tâm lý lựa chọn và chờ đợi vắc xin mình mong muốn. Các chuyên gia y tế khuyến cáo, nên chủng ngừa càng sớm càng tốt với bất kỳ loại vắc xin nào có sẵn tại địa phương. Càng sớm tạo miễn dịch cộng đồng, càng bảo đảm an toàn khi bạn sống chung với dịch.
Bên cạnh việc tiêm vắc xin Covid-19 hãy tiếp tục tuân thủ các biện pháp phòng ngừa theo thông điệp 5K của Bộ Y tế để đảm bảo sức khỏe của mình và mọi người xung quanh.
Trung tâm Phân tích và Chứng nhận CLSP NN Hà Nội