Khi nhu cầu sử dụng thực phẩm sạch, thực phẩm an toàn ngày càng tăng cao thì xu hướng trồng rau sạch, rau hữu cơ organic được nhiều người áp dụng thực hiện ngay tại nhà. Nếu bạn là một người mới bắt đầu trồng rau hữu cơ organic thì những thông tin sau sẽ giúp ích cho bạn rất nhiều.
Rau hữu cơ organic là gì?
Rau hữu cơ organic là loại rau được trồng trọt, sản xuất bằng các phương thức, tiêu chuẩn của nông nghiệp hữu cơ. Đặc điểm chung của thực phẩm hữu cơ là luôn hướng đến việc thúc đẩy cân bằng sinh thái, đa dạng và bảo tồn đa dạng sinh học.
Rau hữu cơ organic cần đáp ứng những tiêu chí:
- Không phân bón hóa học
- Không thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ
- Không chất biến đổi gen
- Không chất kích thích sinh trưởng
Điều này có nghĩa là rau hữu cơ được trồng trong môi trường hoàn toàn tự nhiên, không có sự can thiệp của hóa chất độc hại trong tất cả các khâu từ trồng trọt (đất trồng, nước tưới, giống, cách phòng sâu bệnh, xử lý cỏ dại) đến khâu đóng gói hay bảo quản.
Các bước xây dựng vườn rau hữu cơ organic
Để làm ra một vườn rau hữu cơ organic, đòi hỏi phải chuẩn bị kỹ càng trong từng công đoạn, nhất là với những người chưa có kinh nghiệm. Dưới đây là các bước xây dựng một vườn rau hữu cơ organic đúng chuẩn:
Xác định mục tiêu của vườn rau hữu cơ organic
Để gây dựng nên một vườn rau hữu cơ không đơn giản chỉ gieo hạt, tươi nước và thu hoạch. Chính vì vậy, trước khi bắt tay và xây dựng vườn chắc chắn rằng bạn đã có mục tiêu rõ ràng cho vườn rau hữu cơ organic của mình.
Mục tiêu cần sát với thực tế, bạn cần dành thời gian tìm hiểu kỹ lưỡng các công đoạn, quy trình và nên bắt đầu với những mô hình nhỏ, đơn giản nhất không vượt quá tầm kiểm soát của bạn trước khi có ý định xa hơn.
Chọn đất và giống cây trồng
Chọn đất và giống cây trồng là các bước quan trọng quyết định sự phát triển từ khi gieo hạt của cây.
Làm thế nào để chọn loại đất tốt nhất cho rau của bạn có thể phát triển tốt nhất? Đất nào có đủ dinh dưỡng, độ thông thoáng cho rễ cây phát triển tốt nhất? Để trồng rau sạch, rau hữu cơ thì chất lượng đất trồng là yếu tố hàng đầu mà bạn cần cân nhắc.
Nguồn đất trồng rau hữu cơ cần đáp ứng:
- Không bị ảnh hưởng bởi chất thải từ nhà máy, xí nghiệp, bệnh viện, bãi rác…
- Gần nguồn nước sạch, có nhiều ánh sáng mặt trời.
- Vấn đề thoát nước của vùng đất đó (đất trồng không nên giữ quá nhiều nước)
- Đất được mang đi kiểm định đảm bảo không có kim loại nặng, hóa chất… đảm bảo đủ dinh dưỡng trồng trọt. Nếu nguồn đất chưa thật sự tốt, bạn nên cải tạo, chuyển đổi trong một thời gian.
- Bạn cũng đừng quên làm cho đất mềm mịn, tơi xốp bằng các thao tác cày xới, xen canh, luân canh…
- Có thể tạo cách ly trang trại với bên ngoài bằng tường bao bọc hoặc trồng cỏ.
- Nếu khu vực nhiều gió cần có hàng rào hoặc tường, thậm chí là nhà lưới để đảm bảo cây trồng không bị ảnh hưởng.
- Nếu bạn muốn có chứng nhận hữu cơ thì cần đảm bảo chất lượng đất tốt nhất.
Đối với cây giống, hạt giống, bạn cần lựa chọn ở những địa chỉ uy tín, dĩ nhiên đó sẽ là hạt giống, cây giống được lấy, nuôi trồng từ cây trồng hữu cơ, không sử dụng hạt giống biến đổi gen.
Đối với cây trồng, bạn nên chọn cây khỏe, không có dấu hiệu sâu bệnh, lá héo, vàng. Không nên chọn cây đã ra hoa hoặc nhú nụ. Nếu lỡ chọn bạn cần tỉa nó ngay để đảm bảo thời gian lúc này cây tập trung nuôi dưỡng cho bộ rễ mới bám chắc vào đất.
Học cách làm phân bón cho vườn rau hữu cơ
Một vườn rau hữu cơ organic yêu cầu không sử dụng phân bón hóa học. Do đó, bạn cần tìm hiểu và học cách làm phân bón hữu cơ cho khu vườn. Hiện nay có khá nhiều video hướng dẫn ủ phân hữu cơ từ các nguyên liệu tự nhiên, bạn có thể tham khảo.
Bên cạnh đó, việc sử dụng các men vi sinh cũng sẽ giúp cây phòng trừ sâu bệnh, vừa giúp sinh trưởng phát triển tốt hơn như sử dụng phân ủ nóng từ đậu tương, ốc bươu vàng, rơm rạ, lá khô, thân cây chuối, vỏ sò, hến, xương gà, cá, vỏ cà phê… (đối với phân chuồng cũng được kiểm định trước khi sử dụng).
Thiết lập hệ thống tưới tiêu
Hệ thống tưới tiêu cho vườn rau hữu cơ organic là vô cùng quan trọng. Bạn cần đảm bảo trang trại rau của mình xa các khu ô nhiễm, nước thải, được cách ly là tốt nhất. Hệ thống nước tưới cũng cần được kiểm định đạt chuẩn, không chứa kim loại nặng hay các hóa chất gây hại có thể ảnh hưởng đến cây trồng.
Đối với rau hữu cơ, nước máy không thể sử dụng, vì chúng vẫn chứa các tạp chất. Chúng nên là nguồn nước tự nhiên, không bị ô nhiễm và đã được xử lý.
Bên cạnh đó, bạn cũng cần chú ý đến hệ thống tưới tiêu, nghĩa là lắp đặt các vòi phun bao gồm phun sương dành cho cây ươm mầm, vòi nước cho trực tiếp vào rễ khi cây trưởng thành.
Có biện pháp phòng chống sâu bệnh
Thông thường, sau khi cây nảy mầm vừa đủ, nhà vườn sẽ tiến hành nhổ cỏ bằng tay để loại bỏ cây dại. Sau khi cây lớn, tách trồng riêng biệt, nếu có sâu bệnh, người ta sẽ sử dụng các biện pháp thủ công là bắt sâu hoặc xịt các dung dịch làm từ gừng, tỏi, ớt…
Tuy nhiên, có một mẹo, đó là ở khâu tái tạo đất, bạn nên phủ lên đất một lớp dày rơm rạ không có cỏ hoặc giấy báo dày 2-3cm để diệt cỏ, điều này vừa giúp cỏ diệt tận gốc vừa cung cấp chất dinh dưỡng cho đất.
Ngoài ra, việc trồng một số cây thu hút côn trùng có lợi, côn trùng chống lại sâu bệnh cũng sẽ là cách giúp phòng, chống bệnh cho cây trồng hiệu quả.
Nắm rõ kỹ thuật trồng trọt, chăm sóc cho từng loại rau hữu cơ
Điều cuối cùng cũng không kém phần quan trọng đó là đối với mỗi loại rau, cây trồng bạn cần tìm hiểu về cách trồng, chăm sóc đúng cách, cây cần bao nhiêu giờ ánh nắng, cây ưa nước hay kháo nước, cây cần bón phân khi nào… Điều này sẽ giúp cây trồng sinh trưởng và phát triển tốt, cho năng suất cao hơn.
Ngoài ra, với người mới bắt đầu, tốt nhất nên làm quen với các mô hình nhỏ, với các loại cây trồng, cây rau dễ chăm, sau đó từ từ thay đổi. Bởi đối với rau hữu cơ organic, nếu không nuôi được tâm huyết dài, bạn sẽ rất dễ từ bỏ chúng.
Những lưu ý trong quá trình xây dựng vườn rau hữu cơ organic
Trong quá trình xây dựng vườn rau hữu cơ organic bạn cần lưu ý một số vấn đề sau:
Ánh nắng
Bạn hãy chọn một không gian để làm vườn mà ánh nắng có thể chiếu từ 6 đến 8 giờ trong mùa trồng chính. Nếu bạn không thể tìm được vị trí nào phù hợp như vậy thì đừng lo lắng vì bạn vẫn có thể trồng những loại cây phát triển không cần nhiều ánh sáng.
Đất, địa hình của vườn
Nên chọn miếng đất có độ dốc vừa phải để cây dễ tiếp xúc với ánh nắng và một nơi để nước có thể đọng lại. Một mảnh đất có độ dốc vừa phải sẽ dễ thoát nước vào mùa mưa và có thể tránh rễ cây bị úng, và chết cây vào mùa mưa.
Gió
Hãy tạo những hàng rào chắn gió hoặc tấm lưới chắn gió cho khu vực vườn rau hữu cơ organic của mình nếu nó nằm ở nơi hút gió.
Chọn giống phụ thuộc vào khí hậu
Chọn giống là bước quyết định 70% chất lượng cây trồng, mức độ sâu bệnh và khả năng thành công của trang trại.
Bên cạnh yếu tố lựa chọn giống trồng rau sạch, rau hữu cơ phải đạt chuẩn thì lời khuyên dành cho các bạn mới bắt đầu là nên lựa chọn giống rau phù hợp với khí hậu vùng đất đó. Điều này tạo điều kiện tốt nhất để cây trồng sinh trưởng và phát triển nhanh chóng, đề phòng sâu bệnh.
Trên đây là các quy trình xây dựng một vườn rau hữu cơ organic. Hy vọng những thông tin Hafiquacen cung cấp sẽ giúp bạn định hướng được rõ ràng mục tiêu và các cách thức thực hiện tạo vườn rau hữu cơ của mình.