Trong bối cảnh kinh tế khó khăn, năm 2023 nông nghiệp vẫn đạt mức tăng trưởng 3,83%, cao nhất trong 10 năm qua, tiếp tục giữ vững vị trí ‘là trụ đỡ của nền kinh tế’.
Hàng ngàn nông dân thu tiền tỉ
Trong một năm “đinh” của ngành nông nghiệp, khi kim ngạch xuất khẩu vượt qua con số 53 tỉ USD, nổi bật là thành công của sầu riêng, cà phê, và lúa gạo, mang lại cơ hội kiếm lời khổng lồ cho hàng ngàn nông dân trên khắp đất nước.
Tại tỉnh Bình Phước, cái tên không thể không kể đến khi nói đến sầu riêng là ông Trương Văn Đảo, người nổi tiếng tại thôn Bàu Nghé, xã Phước Tín, thị xã Phước Long. Sở hữu hơn 30ha sầu riêng, với hơn 300 tấn quả thu được trong vụ năm nay, ông Đảo gặt hái thành công với hơn 18 tỉ đồng thu nhập, tăng 13 tỉ đồng so với năm trước.
Nhìn nhận về tương lai, ông Đảo không ngần ngại bảo rằng, “Tôi đang tăng cường chăm sóc cây, thậm chí có thể mở rộng diện tích vì kỳ vọng năm tới giá sẽ ổn định ở mức cao. Năm 2024, nếu vườn cho khoảng 400 – 450 tấn trái, cộng thêm giá bán tới, thu nhập sẽ còn tăng mạnh.”
Sầu riêng, cùng với cà phê và lúa gạo, đã đóng góp một phần quan trọng vào sự tăng trưởng của ngành nông nghiệp. Trong năm 2023, xuất khẩu sầu riêng đạt mức kỷ lục gần 2,3 tỉ USD, gấp 5 lần so với năm 2022 và gấp 10 lần so với năm 2021, với sản lượng năm nay vượt qua 1 triệu tấn, tăng 15,9%.
Hiện nay, sầu riêng tươi đã chiếm lĩnh 24 thị trường xuất khẩu, trong khi sầu riêng đông lạnh đến 23 thị trường, với Trung Quốc chiếm đến 90% tổng lượng xuất khẩu sầu riêng tươi. Tuy nhiên, năm 2024 dự kiến sẽ mở rộng ra nhiều thị trường mới để tăng cường dư địa xuất khẩu.
Đặc biệt, ông Dặng Phúc Nguyên, tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, nhấn mạnh, “Dư địa của loại quả này ở thị trường Trung Quốc còn rất lớn nên giá trị xuất khẩu sầu riêng qua thị trường này sẽ còn ổn định ở mức tốt trong thời gian tới. Giá sầu riêng tươi năm 2024 có thể bằng hoặc chỉ giảm nhẹ so với 2023.”
Giám đốc một doanh nghiệp xuất khẩu trái cây cũng lưu ý rằng, nếu mọi điều kiện thuận lợi và hàng xuất khẩu đông lạnh có thể đi đến Trung Quốc, giá trị xuất khẩu sầu riêng có thể đạt 2,8 – 3 tỉ USD trong năm 2024, với hàng đông lạnh đóng góp từ 500 – 600 triệu USD. Điều này mở ra triển vọng tiệm cận giá trị xuất khẩu lúa gạo.
Gạo, cà phê trên đỉnh thế giới
Năm 2023 đánh dấu “mùa vàng” của ngành lúa gạo và cà phê Việt Nam trên thị trường xuất khẩu, khi mảng xuất khẩu của cả hai ngành này đều đạt mức kỷ lục, tạo nên một năm “hạt ngọc” không thể quên.
Ngành lúa gạo tỏa sáng khi vượt mục tiêu xuất khẩu 7 triệu tấn gạo đặt ra đầu năm 2023, thậm chí lên đến 7,8 triệu tấn vào tháng 11. Trên thị trường thế giới, giá gạo xuất khẩu không ngừng tăng, đặc biệt là trong tuần 3 của tháng 12, khi giá gạo Việt đạt mức cao nhất trong nhiều năm, 663 USD/tấn. Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) dự báo xuất khẩu gạo có thể đạt 8,2 triệu tấn, với kim ngạch gần 4,8 tỉ USD – con số cao nhất kể từ năm 1989.
Điều đặc biệt, thương hiệu gạo Việt càng được khẳng định khi gạo ST25 lại một lần nữa được vinh danh là gạo ngon nhất thế giới năm 2023. Thành công này giúp gạo ST25 và 10 giống gạo khác của Việt Nam hưởng ưu đãi thuế quan khi xuất khẩu vào thị trường Liên minh châu Âu, mở ra cơ hội tăng trưởng mới cho xuất khẩu gạo Việt trong năm 2024.
Cùng lúc đó, xuất khẩu cà phê cũng là điểm sáng với giá bán lên đỉnh trong lịch sử, đạt 70.000 đồng/kg vào cuối tháng 11. Số liệu của Tổng cục Hải quan cho thấy xuất khẩu cà phê của Việt Nam đạt khoảng 3,5 tỉ USD tính đến tháng 11. Dự kiến, giá cà phê ở Việt Nam sẽ tiếp tục tăng cao, với mức kim ngạch xuất khẩu từ 4,5 – 5 tỉ USD vào năm 2024.
Nhìn chung, năm 2023 là một “mùa vàng” cho ngành nông nghiệp Việt Nam, khi lúa gạo và cà phê góp phần quan trọng vào mức kim ngạch xuất khẩu kỷ lục, đồng thời củng cố thương hiệu và vị thế của sản phẩm nông nghiệp Việt trên thị trường quốc tế.
Hướng tới mục tiêu xuất khẩu 55 tỉ USD
Gần cuối năm, nông dân Việt Nam liên tục nhận được những tin vui khi nhiều mặt hàng nông sản không chỉ duy trì giá cao từ đầu năm mà còn ghi nhận sự tăng trưởng về doanh số xuất khẩu.
Theo Hiệp hội Rau quả Việt Nam, xuất khẩu mít trái năm 2023 đã tăng trưởng đáng kể, đạt 40%, và xuất khẩu dừa tươi cũng ghi nhận sự tăng trưởng tích cực.
Ông Nguyễn Đình Tùng, tổng giám đốc Công ty Vina T&T (TP.HCM), trong cuộc trao đổi với Tuổi Trẻ ngày 30-12, đã chia sẻ quan điểm rằng thị trường xuất khẩu rau củ quả của Việt Nam trong năm 2024 có vẻ ổn định và có khả năng tăng trưởng mạnh. Ông nhấn mạnh rằng kim ngạch xuất khẩu qua thị trường Trung Quốc có thể tiếp tục phát triển tích cực, đặc biệt là với sầu riêng và nhiều sản phẩm trái cây khác xuất khẩu vào quốc gia này.
“Đưa hấu Việt Nam đã được Trung Quốc chấp thuận xuất khẩu chính ngạch, và đầu năm 2024, có khả năng bưởi và dừa cũng sẽ được xuất khẩu chính ngạch vào thị trường này. Đồng thời, chanh dây và bưởi dự kiến sẽ tiếp tục xuất khẩu ổn định vào thị trường Mỹ. New Zealand, với kim ngạch xuất khẩu tăng dần, mở ra triển vọng lớn cho xuất khẩu dừa”, ông Tùng cho biết.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) dự báo năm 2024 sẽ đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức. Tuy nhiên, ngành nông nghiệp vẫn đặt mục tiêu phát triển với tốc độ tăng trưởng GDP toàn ngành từ 3 – 3,5%. Trong đó, giá trị sản xuất trong lĩnh vực trồng trọt dự kiến tăng 2 – 2,2%, chăn nuôi 4 – 5%, và thủy sản 3,7 – 4%. Tổng kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản dự kiến đạt khoảng 54 – 55 tỉ USD; tỉ lệ xã đạt chuẩn nông thôn mới 80%.
Dù đối mặt với nhiều thách thức, ngành nông nghiệp Việt Nam vẫn tỏ ra lạc quan và quyết tâm trong việc phát triển và nâng cao giá trị xuất khẩu các sản phẩm nông sản trên thị trường quốc tế.
Năm 2023 là một năm đầy khích lệ cho nông dân Việt Nam khi nhiều mặt hàng như sầu riêng, gạo, cà phê, mít, và dừa ghi nhận sự tăng trưởng đáng kể trong xuất khẩu. Sự đa dạng và chất lượng của sản phẩm nông nghiệp Việt đã củng cố vị thế trên thị trường quốc tế. Ngoài ra, việc mở rộng thị trường xuất khẩu và nhận thức về thương hiệu đã tạo nên những cơ hội mới cho ngành nông nghiệp trong năm 2024. Mặc dù đối mặt với nhiều thách thức như giá nguyên liệu cao và biến động thời tiết, ngành nông nghiệp vẫn tự tin hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và giữ vững vị thế của Việt Nam trong lĩnh vực xuất khẩu nông sản.