Trung Quốc từ lâu đã là một trong những thị trường nhập khẩu cà phê chiếm tỷ trọng lớn trong bản đồ xuất khẩu cà phê của Việt Nam. Dù trong bối cảnh đại dịch Covid-19 nhưng nhu cầu tiêu thụ cà phê tại thị trường Trung Quốc vẫn không ngừng tăng. Điều này đã mở ra rất nhiều cơ hội cho việc thúc đẩy mạnh mẽ xuất khẩu cà phê Việt Nam sang thị trường tỷ dân này.
Tiềm năng xuất khẩu cà phê Việt sang Trung
Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) nhận định rằng: Trung Quốc với số dân đông nhất thế giới là thị trường xuất khẩu đầy tiềm năng cho nhiều mặt hàng của Việt Nam, đặc biệt là nhóm ngành hàng đồ uống, cụ thể là hai loại đồ uống phổ biến với người Trung Quốc và trà và cà phê.
Mặc dù trà là đồ uống truyền thống của người Trung Quốc nhưng thời gian vài năm trở lại đây, nhu cầu tiêu thụ cà phê tại Trung Quốc đang có xu hướng tăng mạnh, đặc biệt là tại các thành phố lớn.
Tiềm năng xuất khẩu cà phê Việt sang Trung
Theo nhận định của Chánh Văn phòng Hiệp hội Cà phê – Ca cao Việt Nam – ông Đỗ Xuân Hiền nhận định rằng tiềm năng tăng trưởng của nhập khẩu cà phê Việt Nam vào Trung Quốc còn rất lớn.
Ông Hiền nhận định như vậy vì trong những năm gần đây, giá trị xuất khẩu cà phê từ Việt Nam sang Trung quốc không ngừng tăng cao. Từ năm 2018, giá trị nhập khẩu cà phê Việt Nam của Trung Quốc chỉ đạt trên 109,5 triệu USD, năm 2019 đạt trên 101,4 triệu USD, năm 2020 đạt trên 96,6 triệu USD nhưng đến năm 2021, giá trị nhập khẩu cà phê Việt Nam của Trung Quốc đã tăng vọt lên trên 128,4 triệu đô và chỉ trong 4 tháng đầu năm nay đã đạt trên 44,2 triệu USD. Điều này giúp cho vị trí của Trung Quốc trong các thị trường nhập khẩu cà phê lớn của Việt Nam đã tăng từ vị trí thứ 12 vào năm 2018 lên vị trí thứ 8 vào năm 2021.
Trong các mặt hàng có nguồn gốc cà phê được xuất khẩu vào thị trường Trung Quốc, cà phê hòa tan là sản phẩm đang chiếm tỷ trọng thị phần lớn nhất. Điều này là nhờ sự tiện lợi trong việc sử dụng cà phê hòa tan rất được người dân ở các đô thị lớn yêu thích.
Theo Công ty nghiên cứu thị trường Mordor Intelligence, thị trường cà phê Trung Quốc được dự báo tăng trưởng trung bình 10,42%/năm trong giai đoạn 2022 – 2027. Thêm vào đó, thông tin từ Hiệp hội Cà phê Trung Quốc (CCAB) cho biết lượng tiêu thụ cà phê tại nước này đang tăng với tốc độ trung bình hàng năm là 15%.
Tốc độ tăng trưởng lớn cùng khoảng cách địa lý rất gần đang là lợi thế cho Việt Nam trong việc thúc đẩy giá trị tăng trưởng trong việc xuất khẩu cà phê Việt Nam vào thị trường Trung Quốc.
Chuẩn bị kỹ kế hoạch xuất khẩu cà phê sang Trung Quốc
Là một trong những người đi đầu trong việc chinh phục thị trường trung Quốc, ông Lý Thanh Hải – Giám đốc Phát triển kinh doanh thị trường toàn Trung Quốc của Tập đoàn Trung Nguyên Legend cho biết, điều đầu tiên và quan trọng nhất với doanh nghiệp nước ngoài khi có kế hoạch tham gia thị trường Trung Quốc là cần chuẩn bị tâm lý.
Ông cho biết thị trường Trung Quốc dù là thị trường có sức mua vô cùng lớn nhưng đã không còn là thị trường dễ tính. Người tiêu dùng Trung Quốc đang trở nên khá khắt khe trong yêu cầu phải được trải nghiệm sản phẩm mới. Điều này yêu cầu doanh nghiệp phải liên tiếp cải tiến sản phẩm mới mới có thể chinh phục được người tiêu dùng và phát triển lâu dài tại thị trường này.
Sau vấn đề này, ông Hải cũng nhắc tới vấn đề chuẩn bị nguồn lực cho đầu tư. Doanh nghiệp cần hiểu rõ để tham gia và phát triển trên thị trường Trung Quốc thì cần đầu tư dài hạn và chuẩn bị kế hoạch kinh doanh cũng như nguồn lực cho việc hoạt động trong khoảng 3-5 năm vì đã có những thương hiệu xây dựng kế hoạch đến 10-15 năm không có lợi nhuận.
Ông Lê Thanh Hải chia sẻ: “Trước khi mở văn phòng tại Trung Quốc, chúng tôi mất hơn 1 năm chỉ để xây dựng kế hoạch, chuẩn bị nguồn lực và mất 5 năm để chuẩn bị bán sản phẩm mang thương hiệu Trung Nguyên Legend tại đây”
Chuẩn bị kỹ kế hoạch xuất khẩu cà phê sang Trung Quốc
Theo sau đó, đại diện của một số doanh nghiệp khác kinh doanh cà phê tại thị trường Trung Quốc cũng chia sẻ về vấn đề được đánh giá là vô cùng cần thiết là trang bị kiến thức về thị trường bản địa. Các doanh nghiệp này đã lựa chọn phương án là sử dụng hệ thống nhân sự địa phương để giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian cho triển khai dự án và nhanh chóng nắm bắt thị trường cũng như tránh được những sai lầm pháp lý và kết nối được với nhiều đối tác hơn. Và đặc biệt là với hệ thống nhân sự địa phương, doanh nghiệp còn có thể được hưởng nhiều ưu đãi từ địa phương.
Thêm vào đó, khi tham gia vào thị trường việc kết nối với các doanh nghiệp cùng ngành hay các cơ quan thuộc Việt Nam tại Trung Quốc như Đại sứ quán hay Thương vụ Việt Nam là vô cùng cần thiết. Điều này sẽ giúp cho doanh nghiệp có thể phát triển hệ thống kinh doanh của mình tốt hơn và kết nối với nhiều đối tác hơn.
Ông Lê Hoàng Tài – Phó Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) cũng có lời khuyên đến các doanh nghiệp: Để xuất khẩu đồ uống Việt Nam nói chung, mặt hàng cà phê nói riêng sang thị trường này, doanh nghiệp cần tích cực xúc tiến thương mại, đổi mới mẫu mã, bao bì sản phẩm và nâng cao chất lượng, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng Trung Quốc hiện nay. Ngoài ra, các doanh nghiệp cũng cần tập trung đẩy mạnh việc truyền thông sản phẩm và thương hiệu của doanh nghiệp tại thị trường Trung Quốc để có thể tăng độ nhận diện của thương hiệu đối với người dân địa phương.
Cà phê hòa tan Việt Nam đang chiếm thị phần lớn tại Trung Quốc
Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) đã đưa ra những phân tích khá kỹ lưỡng về tình hình xuất khẩu của cà phê Việt Nam sang thị trường Trung Quốc. Chỉ tính 2 tháng đầu năm 2022, kim ngạch nhập khẩu cà phê của cả Trung Quốc đạt 59,32 triệu USD, giảm 12,5% so với cùng kỳ năm 2021 với các thị trường cung cấp chính cà phê cho Trung Quốc gồm: Malaysia, Italia, Nhật Bản… Trong đó, Việt Nam là nguồn cung cà phê lớn thứ 9 cho Trung Quốc.
Cà phê hòa tan Việt Nam đang chiếm thị phần lớn tại Trung Quốc
Về xuất khẩu cà phê Việt Nam sang Trung Quốc, Cục Xuất nhập khẩu thông tin thêm, tính chung quý 1/2022, xuất khẩu cà phê của Việt Nam ước đạt 541 nghìn tấn, trị giá xấp xỉ 1,22 tỷ USD, tăng 19,4% về lượng và tăng 50,4% về trị giá so với cùng kỳ năm 2021. Thêm vào đó, giá xuất khẩu bình quân cà phê của Việt Nam trong quý đầu năm nay ước đạt 2.250 USD/tấn, tăng 26% so với cùng kỳ năm 2021.
Trong số đó, người dân Trung Quốc tiêu thụ chủ yếu là cà phê hòa tan, chiếm 99% về lượng và 98% về doanh số với dạng cà phê hòa tan phổ biến nhất trên thị trường là cà phê hòa tan 3 trong 1.
Cục Xuất Nhập khẩu đánh giá: Với nhu cầu nhập khẩu ngày càng tăng bởi thế hệ trẻ Trung Quốc thích uống cà phê trong văn phòng nhiều hơn trà và tầng lớp trung lưu gia tăng, Trung Quốc có thể coi là thị trường tiềm năng lớn đối với ngành cà phê Việt Nam.
Hafiquacen hy vọng với những thông tin trên, các doanh nghiệp đang có dự định xuất khẩu cà phê sang Trung Quốc cũng sẽ có được cho mình những lưu ý quan trọng trong việc chuẩn bị là lập kế hoạch kinh doanh cho việc thâm nhập thị trường tỷ dân này.