Kết quả kiểm tra thực tế tại nhiều địa phương đã phản ánh một tình trạng lo lắng về tỷ lệ tiêm phòng cực kỳ thấp, với nhiều nơi chỉ đạt dưới 10%.
Sự lo ngại này được thể hiện qua Văn bản số 2560/BNN-TY ngày 9/4 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, được gửi đến UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, về việc tập trung tổ chức tiêm phòng vacxin cho đàn vật nuôi.
Theo thông tin từ cơ quan quản lý chuyên ngành thú y đã báo cáo về sự xuất hiện của 6 ổ dịch cúm gia cầm A/H5N1 tại 6 tỉnh, thành phố trong 3 tháng đầu năm 2024. Điều này đã buộc phải tiêu hủy gần 9.000 con gia cầm và gây ra một số ca nhiễm và thậm chí tử vong ở người. Ngoài ra, cũng đã có 159 ổ dịch bệnh dịch tả lợn Châu Phi tại 30 tỉnh, đồng nghĩa với việc tiêu hủy gần 5.000 con lợn, mức tăng cao so với cùng kỳ năm trước.
Không chỉ có vậy, 26 ổ dịch lở mồm long móng và 43 ổ dịch viêm da nổi cục cũng được ghi nhận, cùng với 101 ca bệnh dại trên động vật. Kết quả giám sát chủ động cũng đã chỉ ra rằng các mầm bệnh này đang lưu hành rộng rãi và có tỷ lệ lây lan khá cao.
Nhìn nhận toàn cảnh, nguy cơ về các loại dịch bệnh nguy hiểm trên đàn vật nuôi và khả năng lây sang người là rất cao, tiềm ẩn nguy cơ gây tổn thất lớn về kinh tế, phát triển chăn nuôi, cũng như ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân và môi trường.
Do đó, việc thực hiện tiêm phòng vacxin cho đàn vật nuôi trở nên vô cùng cấp bách. Tuy nhiên, thực tế cho thấy rằng tỷ lệ tiêm phòng vẫn rất thấp, với nhiều đàn gia súc, gia cầm và thậm chí cả chó mèo không được tiêm vacxin hoặc vacxin đã hết hoặc sắp hết thời gian miễn dịch. Điều này đặt ra một thách thức lớn trong việc kiểm soát và phòng tránh sự lan rộng của các dịch bệnh trên.
Nhiều địa phương đang phải đối mặt với thực tế chậm trễ trong việc phê duyệt và bố trí kinh phí để triển khai các biện pháp phòng chống dịch bệnh, đặc biệt là việc mua vacxin và tổ chức tiêm phòng. Khó khăn trong việc phê duyệt đấu thầu mua vacxin cũng như không đồng bộ trong việc giao địa phương phê duyệt kế hoạch mua vacxin và tiêm vacxin đã gây ra nhiều rủi ro, không đảm bảo yêu cầu phòng, chống dịch bệnh.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN-PTNT) đã phát đi nhiều văn bản chỉ đạo về các biện pháp phòng chống dịch bệnh và tiêm phòng vacxin, nhất là về việc sử dụng vacxin phòng bệnh cúm gia cầm, dại, dịch tả lợn Châu Phi, lở mồm long móng, viêm da nổi cục. Tuy nhiên, sự triển khai tại các địa phương, đặc biệt là ở cấp huyện, cấp xã và thôn/bản/ấp, vẫn chưa đạt hiệu quả, khiến dịch bệnh tiếp tục phát sinh và lây lan.
Trước tình hình này, Bộ NN-PTNT đã đề xuất các Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tập trung chỉ đạo các cơ quan chức năng tại địa phương triển khai đồng bộ và quyết liệt các giải pháp phòng, chống dịch bệnh theo quy định của pháp luật và các văn bản hướng dẫn thi hành. Đồng thời, cần khẩn trương phê duyệt và bố trí nguồn lực, kinh phí để triển khai kịp thời và hiệu quả các kế hoạch và chương trình phòng chống dịch bệnh đã được phê duyệt.
Cũng cần tổ chức thống kê chính xác về đàn vật nuôi và số lượng vật nuôi cần tiêm phòng cho từng loại bệnh, đồng thời tăng cường thông tin, tuyên truyền về tính chất nguy hiểm của các dịch bệnh và lợi ích của việc tiêm phòng vacxin. Điều này cần đi đôi với việc tổ chức các đoàn công tác kiểm tra và đôn đốc công tác phòng chống dịch bệnh tại địa phương, để đảm bảo việc triển khai các biện pháp được thực hiện đúng đắn và có hiệu quả.
Trong bối cảnh dịch bệnh đang lan rộng và nguy cơ lây sang người là rất cao, việc phòng chống dịch bệnh động vật trở nên cấp bách hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, sự chậm trễ trong việc phê duyệt và triển khai các biện pháp, cùng với khó khăn trong việc mua vacxin và tổ chức tiêm phòng, đang gây ra nhiều rủi ro và thiệt hại không đáng có. Để đối phó hiệu quả với tình hình này, cần sự tập trung cao độ và sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp chính quyền và các cơ quan chức năng. Việc thực hiện các kế hoạch và chương trình phòng chống dịch bệnh đã được phê duyệt, cùng với việc tăng cường thông tin, tuyên truyền và kiểm soát chặt chẽ, là cần thiết để ngăn chặn sự lan truyền của các loại dịch bệnh nguy hiểm và bảo vệ sức khỏe của cả động vật và con người.